All about contemporaneity: Art Brussels

Tijdens het laatste weekend van april vond de 37ste editie van 's lands grootste contemporaine kunstbeurs plaats. Het monumentale Brusselse Tour & Taxis gebouw gaf dit jaar plaats aan 148 galerijen uit 32 landen. De beurs opende op 25 april voor een selecte groep eregasten. Nog geen dag later waren de meeste standen al uitverkocht en bevestigde de Belgische topbeurs opnieuw haar reputatie als dynamisch en onmisbaar voor de internationale kunstmarkt. In tegenstelling tot de zogenaamde party-beurzen als Basel en Frieze, is Art Brussels kleinschaliger. Mega-galerijen zoals Gagosian, Hauser & Wirth of David Zwirner zijn er niet gerepresenteerd. Directrice Anne Vierstraete beschrijft de in 1968 ontstane kunstbeurs als een materialisatie van de Belgische verzamelaarsspirit. België is geografisch een klein stipje op de wereldkaart. In de kunstwereld is het land echter één der grootsten. Traditioneel leeft in België een grote, kapitaalkrachtige groep kunstverzamelaars. Belgische kunstverzamelaars maakten hun naam door hun liefde voor ontluikend talent en het nemen van risico's. Art Brussels is dan ook één van de weinig beurzen waar voldoende aandacht is voor kunstenaars in het begin van hun carrière. Kleinere galerijen hoeven minder te betalen voor hun standje en dankzij de nieuwe INVITED sectie kregen negen galerijen die het traditionele marktmodel niet volgen de kans hun nieuwe samenwerkings- en verkoopplatformen te etaleren.

All about Contemporaneity

In All about contemporaneity gaan we telkens in op een kunstwerk van een hedendaagse kunstenaar. Contemporaine kunst is niet altijd gemakkelijk. In tegenstelling tot de kanon, is nog weinig geschreven over contemporaine kunst. Hedendaagse kunstenaars zijn vaak afhankelijk van galerijen en eigen publicaties om hun werk in de literatuur te promoten. Daarom geven wij in elke publicatie van SUBLIEM aandacht aan één contemporain kunstwerk.

Art Brussels' aandacht voor opkomend talent, tolerantie tegenover experiment en de vrijheid die het schenkt aan participerende galerijen, lijkt bijzonder goed te werken. Ook dit jaar behaalde de kunstbeurs sterke cijfers. In het totaal bezochten 25 473 mensen de beurs, waaronder enkele van de belangrijkste kunstverzamelaars ter wereld. De galerijen konden na afloop sterke sales voorleggen. De Brusselse galerij Rodolphe Janssen maakte bekent meerdere werken van de Belgische beeldhouwer Thomas Leeroy te hebben verkocht, Patrick de Brock rapporteerde de verkoop van verschillende werken van Ethan Cook, en de in Seoul gevestigde galerij Hakgojae, voor het eerst op Art Brussels, verkocht alle acht werken uit Kim Kyunsik's "Who Likes..." serie.

In de column All about contemporaneity gaan we elke maand dieper in op het werk van een hedendaagse kunstenaar. Met het doorgaan van Art Brussels, wordt echter gefocust op meerdere werken. Drie opvallende kunstwerken die te bezichtigen waren op Art Brussels worden besproken.

Het standje van Galerie Lelong & Co was strategisch gelokaliseerd bij het binnenkomen van het Tour & Taxis-gebouw. De beroemde galerij met vestigingen in Parijs, New York en Zürich, focust op het representeren van hedendaagse kunstenaars uit de Verenigde Staten, Latijns Amerika, Europa, Azië en Australië. Al jaren toont de galerij een diverse groep gevestigde en mid-career kunstenaars. Op Art Brussels koos het voor werk van onder andere Marc Desgrandchamps, Barry Flanagan, David Hockney en David Nash. Vooral het monumentale Coup de foudre van de Belgische CoBrA-schilder Pierre Alechinsky kreeg een prominente positie toebedeeld.

Pierre Alechinsky werd geboren in 1927 te Brussel. Hij is één van de belangrijkste nog levende kunstenaars. Sinds 1951 leeft en werkt de kunstenaar in Parijs. Zijn verhuis werd gekenmerkt door een verschuiving in stijl. Het werk Coup de foudre uit 2018 belichaamt uitstekend de invloeden die Alechinsky na 1952 opdeed. Coup de foudre toont een semi-abstract werk. De losse, energieke en schijnbaar willekeurige penseelstreken doen denken aan het werk van Jackson Pollock en Willem de Kooning, maar het geheel is meer beredeneerd en het kleurgebruik is serener. Onder invloed van de Chinese en Japanse schilderkunst, valt ook hier zijn fascinatie voor het schrift op. Woorden, letters of symbolen zijn niet duidelijk te onderscheiden, ondanks de duidelijke referentie ernaar. Alechinsky schilderde het werk met acrylverf op papier, een schilderstijl die hij sinds 1956 frequent hanteert.

Als we bezoekersaantallen als een kwaliteitsmaatstaf mogen nemen, was de Alice Neel-tentoonstelling in de Brusselse galerij Xavier Hufkens in het najaar van 2018 een groot succes. De galerij presenteerde er een minder gekend aspect uit het oeuvre van de Amerikaanse kunstenares Alice Neel (1900-1984), namelijk landschappen, stillevens en portretten die ze maakte in de landelijke omgeving van Spring Lake en Vermont. Niet toevallig pakte Xavier Hufkens op Art Brussels dan ook uit met het olieverfschilderij op doek Ron Kajiwara uit 1971.

Hoewel Alice Neel vooral bekend is voor haar portretten van zwangere vrouwen en medekunstenaars als Andy Warhol, is er de laatste jaren steeds meer aandacht voor de portretkunst die ze maakte na haar verhuis in de migrantenbuurt Spanish Harlem te New York. Net als nu besefte Neel dat al te veel werd gefocust op de problemen die multiculturalisme met zich meebrengen en te weinig op de schoonheid ervan. Schoonheid mag bij Neel best letterlijk worden genomen. Neel voelde een diepgaande appreciatie voor de diversiteit van de mensen rondom haar. Sinds haar verhuis in 1938 naar 107th Street maakte Neel portretten van zo goed als de hele buurt, van balletdansers tot sociologen. In het werk Ron Kajiwara portretteerde ze de zoon van de opzichter van haar appartement. Ron Kajiwara werd als kind opgesloten in een interneringskamp te Californië. Eens in New York groeide de jongeman echter uit tot design directeur van het magazine Vogue. Dankzij haar portretten slaagde Neel erin dergelijke verhalen voor de eeuwigheid vast te leggen.

Veel meer dan grote namen als Alice Neel of Pierre Alechinsky, gaat Art Brussels over opkomend talent. Ook dit jaar was er veel ruimte voor het tonen van opkomend talent. Eén voorbeeld hiervan is een zeefdruk van de Zimbabwaanse kunstenares Virginia Chihota. Chihota leeft en werkt in Podgorica, Montenegro. Haar werk is sterk beïnvloed door persoonlijke ervaringen. In haar kunst haalt ze op subtiele manier thema's als trouw, geloof, zwangerschap en sterfte aan. Haar werk is een opeenstapeling van patronen, texturen en lagen. Wat haar echter onderscheid van het pak, is de geslaagde mix van de zeefdruktechniek en de tekentechniek.